Cha mẹ hy sinh - Con cái áp lực - Khi tình thương nhuốm màu tiêu cực

Từ ngàn xưa đất nước Việt Nam ta luôn luôn đề cao công lao sinh dưỡng của cha mẹ, những hi sinh mà cha mẹ làm cho con cái được ví “như trời, như bể” thì trong thế giới hiện đại ngày nay những điều ấy càng thể hiện rõ ràng hơn thông qua rất nhiều phương tiện đại chúng. Và với xã hội hội nhập, thông tin rộng rãi, thế hệ trẻ càng ngày càng ý thức về sự kỳ vọng và hi sinh của cha mẹ.

Thế hệ trẻ càng ngày càng ý thức về sự kỳ vọng và hi sinh của cha mẹ.

Kỳ vọng và áp lực

Các bạn trẻ đồng thời cũng nhận ra những áp lực khi nhận những điều đó. Họ cố gắng vươn lên, nỗ lực học tập và làm việc để đạt được điều mà cha mẹ đang kỳ vọng. Sự kỳ vọng đó có thể được nói một cách rõ ràng công khai hoặc thông qua sự chăm sóc đặc biệt hơn, chú tâm nhiều hơn, đầu tư cả về vật chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên cũng có những trông đợi ngấm ngầm, không thể hiện rõ ràng mà được ẩn đằng sau các quy tắc, sự cấm đoán, câu lệnh phải phục tùng theo từ phía cha mẹ.

Việc “vâng lời cha mẹ” được xem là tốt đẹp, giúp ích cho con cái khi chúng còn bé thơ chưa nhận thức đầy đủ về cuộc sống thế giới xung quanh, kích thích sự phát triển của trẻ. Còn khi lớn lên, đứa trẻ nay đã trưởng thành và có sự độc lập nhất định về suy nghĩ và hành động thì sự kỳ vọng ấy cần được xem xét lại. Khi kỳ vọng từ cha mẹ vượt quá khả năng của đứa trẻ, tình trạng phản kháng có thể xuất hiện. “Cãi lời cha mẹ” là một cụm từ phổ biến mà mọi người thường nhắc tới.

Khi kỳ vọng từ cha mẹ vượt quá khả năng của đứa trẻ, tình trạng phản kháng có thể xuất hiện.

Những phản ứng tiêu cực là chỉ báo quan trọng

Những hành vi được xem là “ngỗ nghịch” có thể trở thành lời cảnh báo cho sự kiệt sức tâm lý khi vừa cố gắng làm hài lòng cha mẹ vừa gánh chịu những áp lực khác từ sự phát triển cá nhân và so sánh với các bạn đồng trang lứa. Việc cha mẹ và con cái trò chuyện với nhau, cùng nhau xem xét lại các kỳ vọng và áp lực là một cách hiệu quả giúp cân bằng tâm lý cho trẻ.

Tuy nhiên với những kỳ vọng ẩn ngầm sau “khuôn phép”, luật lệ mà cả cha mẹ lẫn đứa trẻ không nhận ra sẽ trở thành “quả bom” không biết khi nào phát nổ. Sự “vâng lời” một cách thầm lặng, cố gắng hoàn thành kỳ vọng từ con cái để rồi đến một ngày từ bỏ tất cả để làm điều mình muốn hay tệ hơn là rời bỏ gia đình gốc của mình.

Khi đó, người con gặp khó khăn và đau khổ về mặt tâm lý, một bên là làm hài lòng cha mẹ và một bên là phát triển con người cá nhân độc lập. Tình thế lưỡng nan mà người con dù làm tốt bất kỳ bên nào thì sẽ đau khổ với phía còn lại.

Những kỳ vọng ẩn ngầm sau “khuôn phép”, luật lệ mà cả cha mẹ lẫn đứa trẻ không nhận ra sẽ trở thành “quả bom” không biết khi nào phát nổ. 

Trò chuyện, chia sẻ và điều chỉnh kỳ vọng là chìa khóa

Đây là lúc cả gia đình cần phải ngồi lại với nhau, những hi sinh và cố gắng của các thành viên trong gia đình được ghi nhận, những kỳ vọng, trông đợi được bàn bạc thay đổi sao cho phù hợp với thực tế.

Dịch vụ Tâm lý Gia đình tại ECHO MEDI – Đồng hành hàn gắn & kết nối

Tại ECHO MEDI, chúng tôi cung cấp hệ thống dịch vụ chuyên sâu cho các gia đình:

• Tham vấn gia đình: Hỗ trợ cải thiện giao tiếp cha mẹ – con cái – vợ chồng, giúp đỡ giải quyết mâu thuẫn, vượt qua các giai đoạn khủng hoảng.
• Tham vấn cá nhân: Dành cho từng thành viên cần không gian riêng để thấu hiểu và chữa lành.

Một gia đình hạnh phúc được xây nên từ sự thấu hiểu, chia sẻ, can đảm kết nối và bao dung.

CVTL. Đỗ Nguyễn Anh Minh