Yêu nhưng không phụ thuộc. Cân bằng giữa gắn kết và tự do

Từ lâu, chúng ta vẫn thường tin rằng sợi dây tình yêu và hôn nhân sở hữu một phép màu kỳ diệu: gắn kết hai cá nhân hòa làm một. Nghe qua, quan niệm này có vẻ hợp lý và đầy lãng mạn, nhưng nó lại ẩn chứa một rủi ro lớn cho chính mối quan hệ. Tưởng rằng tình yêu đích thực là sự hòa tan vào nhau, nhưng thực tế, nó lại giống một vũ điệu tango hơn: nơi hai cá thể riêng biệt và tự chủ cùng nhau tạo nên một vũ điệu hòa hợp; lúc tiến, lúc lùi, lúc gần gũi say đắm, lúc lại tạo ra khoảng không cho những bước xoay đầy ngẫu hứng.

Vậy làm thế nào để chúng ta có thể giữ được màu sắc của riêng mình và cùng nhau tạo nên một điệu tango nhuần nhuyễn và bền chặt?

Vì sao chúng ta dễ đánh mất mình trong mối quan hệ: 

Phía sau xu hướng muốn “giữ chặt” hay “đẩy ra” trong tình yêu thường là câu chuyện về những dấu ấn vô hình mà quá khứ để lại, hay còn gọi là 'phong cách gắn bó' – nó giống như một 'chế độ cài đặt mặc định' cho trái tim, được lập trình từ những trải nghiệm ban đầu.

• Có thể, trong bạn là nỗi sợ bị bỏ rơi. Nếu tuổi thơ là chuỗi ngày không chắc chắn về tình thương, bạn sẽ lớn lên cùng một khao khát thầm lặng là được trấn an. Để rồi khi yêu, bản năng 'bám chặt' được kích hoạt. Bạn xem đối phương như nguồn sống, bởi sâu thẳm bên trong, bạn sợ rằng chỉ một cái nới tay cũng đủ để họ rời đi mãi mãi.

• Hoặc có thể, bạn mang trong mình nỗi sợ ngột ngạt. Nếu bạn từng lớn lên trong sự kiểm soát hay thiếu vắng không gian riêng, sự gần gũi vô tình bị khoác lên một chiếc áo mang tên 'đe dọa'. Bạn yêu họ, nhưng lại sợ hãi việc 'hòa tan' vào mối quan hệ, sợ rằng sự gắn kết ấy sẽ tước đi bản sắc và quyền tự quyết mà bạn đã rất khó khăn để gìn giữ.

Điều quan trọng nhất khi nhận ra gốc rễ này là gì? Đó không phải là để phán xét quá khứ, mà là để dành cho bản thân sự thấu cảm. Đây không phải là 'lỗi' của bạn. Đây đơn giản là một cơ chế phòng vệ thông minh mà tâm trí đã tạo ra để giúp bạn tồn tại qua những giai đoạn khó khăn.

Sự biệt định hóa bản thân - la bàn cho mối quan hệ bền vững

Mỗi người sinh ra đều khác biệt và sự khác biệt này luôn tồn tại bền vững ngay cả khi bạn tìm được một người yêu hay một người bạn đời. Khi chúng ta gọi đó là người đồng hành chứng tỏ bản chất là hai. Và khi mà mỗi người cá biệt hóa bản thân trong mối quan hệ:

• Bạn vẫn có thể ở bên cạnh người ấy, chia sẻ những cảm xúc sâu kín nhất, những vấn giữ được hệ giá trị, suy nghĩ và cảm xúc của riêng mình.

• Bạn không cần sự đồng thuận hoàn toàn của cả hai trong mọi quyết định để cảm thấy tự tin.

Nếu bạn từng lớn lên trong sự kiểm soát hay thiếu vắng không gian riêng, sự gần gũi vô tình bị khoác lên một chiếc áo mang tên 'đe dọa'.

• Bạn có thể đối mặt với bất đồng mà không cảm thấy tình yêu bị đe dọa

• Bạn hạnh phúc khi ở bên họ và bạn cũng hạnh phúc khi ở một mình.

Và đây là sự tương thuộc khác hoàn toàn với sự phụ thuộc. Nghĩa là khi có sự tương thuộc chúng ta sẽ ở trong trạng thái : “ Anh tuyệt vời và em cũng vậy. Chúng ta chọn ở bên nhau để đồng hành cùng nhau”. Còn phụ thuộc là “Nếu không có anh em sẽ không làm gì” hoặc ngược lại.

Làm sao để bắt đầu tạo nên “điệu tango” của chính mình

1. Khám phá chính mình:

Một vài câu hỏi gợi ý cho bạn trên hành trình đồng hành với chính bản thân mình:

• Tôi là ai? 

• Ngoài vai trò làm người yêu/ vợ/ chồng,... tôi là ai?

• Những điều khiến tôi thực sự vui vẻ mà không cần người ấy bên cạnh là gì?

• Có một mong muốn hoặc kỹ năng hoặc sở thích nào mà tôi tạm gác lại từ khi tôi bắt đầu mối quan hệ này không?

• Ai là người bạn thân mà lâu rồi tôi chưa kết nối?

2. Vẽ nên những “ranh giới yêu thương”:

Ranh giới không phải là những bức tường ngăn các, mà là những hàng rào để bảo vệ “khu vườn” tâm hồn của cả hai.

Trong tình yêu, phụ thuộc là  “Nếu không có anh em sẽ không làm gì” hoặc ngược lại.

• Thay vì luôn đồng ý hãy đề xuất về những điều mình thực sự muốn.

• Nếu đôi lúc bạn cần không gian riêng, hãy đề xuất .

3. Xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ hỗ trợ:

Người yêu/ người chồng/ người vợ,... có thể rất quan trọng với bạn, nhưng họ không thể thay đổi cả thế giới. Một hệ sinh thái tinh thần vững mạnh, cần thiếu nguồn dinh dưỡng:

• Bạn bè: dành thời gian cho những người bạn thân

• Gia đình: Duy trì mối quan hệ tốt đẹp với người thân

• Sự nghiệp: Đầu tư vào công việc hoặc những dự án cá nhân khiến bạn tự hào.

• Sức khỏe: Chăm sóc cơ thể chính mình

Khi bạn có nhiều nguồn hạnh phúc, bạn sẽ không đặt gánh nặng phải trở thành "tất cả" lên vai người bạn đời và ngược lại bạn cũng không phải chịu áp lực trở thành tất cả nguồn hạnh phúc của người bạn đời.  Áp lực giảm đi, và tình yêu sẽ dễ thở hơn rất nhiều.

 Người yêu/người chồng/người vợ,... có thể rất quan trọng với bạn, nhưng họ không thể thay đổi cả thế giới.

CVTL. Dương Ngọc Bích Trâm