Ứng dụng AI - Trí tuệ nhân tạo trong chăm sóc sức khoẻ tinh thần
Trong xã hội hiện đại ngày nay, chúng ta dễ dàng bắt gặp thuật ngữ “AI” trong tìm kiếm thông tin, giao tiếp xã hội, học tập và làm việc. AI dần trở thành một công cụ phổ biến hỗ trợ cho con người trong đời sống. Với sự phát triển của công nghệ và khoa học mạnh mẽ, AI dần thay thế con người trong một số lĩnh vực kĩ thuật nhất định với mục đích tăng độ chính xác và giảm sức lao động. Ai trở thành sự hỗ trợ đắc lực cho ngành chăm sóc sức khỏe nói chung, hỗ trợ tâm lý nói riêng, đã và đang quá tải, rất cần sự trợ giúp từ nhiều nguồn lực khác nhau.
AI là gì?
AI là tên viết tắt của Artificial Intelligence, dịch ra tiếng Việt là trí tuệ nhân tạo, vốn là một công cụ được phát triển từ những năm thập niên 1960 nhằm mô phỏng tư duy của con người. Trải qua hơn 60 năm phát triển, AI đã được con người ứng dụng trong nhiều ngành khoa học và công nghệ - kĩ thuật, phục vụ cho việc chăm sóc đời sống, vui chơi giải trí… trong đó chăm sóc sức khỏe tinh thần.
AI trong chăm sóc tâm lý
Từ năm thập niên 1960-1970, đã có các công cụ AI đầu tiên ra đời mô phỏng nhà trị liệu theo trường phái của Carl Roger, đó là chương trình máy tính mang tên ELIZA (1966) và HARRY (1972) mô phỏng bệnh nhân tâm thần phân liệt với mục đích quan sát khám phá giao tiếp giữa con người với máy móc.
Cho đến đầu những năm 2000 khi con người phát triển khả năng “deep learning” cho trí tuệ nhân tạo đã mở ra kỷ nguyên sử dụng AI phục vụ đời sống. Mọi người có thể dễ dàng tiếp cận và sử dụng các AI nguồn mở như Gemini của google, Copilot của Microsoft, ChatGPT… để tìm kiếm thông tin về chăm sóc sức khỏe, hay trong tâm lý là Woebot của đại học Stanford, chatbot Wysa, Replika dùng trong trò chuyện cảm xúc, can thiệp sớm và kết hợp với chuyên gia thật.
Với sự phát triển của công nghệ và khoa học mạnh mẽ, AI dần thay thế con người trong một số lĩnh vực kĩ thuật nhất định với mục đích tăng độ chính xác và giảm sức lao động.
Trí tuệ nhân tạo giúp con người thu thập và xử lý khối lượng lớn thông tin một cách nhanh chóng. Từ đó, phân tích những khả năng phù hợp cho các vấn đề đời sống hàng ngày, đưa ra các gợi ý mang tính cá biệt hóa cao, thích hợp cho các vấn đề chung hoặc các tình trạng sức khỏe ở mức độ nhẹ.
Trong pham vi sức khỏe tinh thần, AI có thể hỗ trợ đưa ra các gợi ý, bài tập, hướng dẫn phù hợp với từng trường hợp cá nhân có các triệu chứng tâm lý nhẹ, hoặc gợi ý kết nối khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng.
Giới hạn của AI
Tuy được ứng dụng rộng rãi và phổ biến, trí tuệ nhân tạo vẫn đang trên nền học tập và phát triển mà chưa thể trở thành công cụ thay thế con người trong công việc chăm sóc sức khỏe chuyên sâu và có tính kết nối cao. Những vấn đề thể lý nghiêm trọng cần được thăm khám và chữa trị từ bác sĩ, các rối loạn và khó khăn về mặt tâm lý cần tới sự can thiệp của chuyên viên tâm lý.
Những AI đang được sử dụng rộng rãi trong chăm sóc sức khỏe tinh thần thường tập trung vào giải pháp quá nhanh, thiếu sự phân tích thông tin nền tảng về cuộc đời của thân chủ và thiết lập một mối quan hệ trị liệu giữa người với người. AI thiếu sự thấu cảm và hiểu những ẩn ý như “metaphor - ẩn dụ”.
Khả năng của trí tuệ nhân tạo vẫn chưa đủ để phân tích những vấn đề nghiêm trọng trong các mối quan hệ như bạo lực, lạm dụng, tự tử… hoặc những vấn đề tâm-thể cần sự làm việc liên ngành.
Tuy được ứng dụng rộng rãi và phổ biến, AI vẫn chưa thể trở thành công cụ thay thế con người trong công việc chăm sóc sức khỏe chuyên sâu và có tính kết nối cao.
AI vẫn chưa thể thay thế con người trong các ngành chăm sóc sức khỏe
Nói tóm lại, trí tuệ nhân tạo có thể giúp con người xử lý thông tin, làm những việc mang tính chính xác kỹ thuật nhưng vẫn còn một quãng đường dài để có thể hiểu và phân tích tâm lý con người vốn phức tạp và chứa đựng nhiều tầng lớp ý nghĩa.
Những vấn đề nghiêm trọng, phức tạp từ đời sống luôn cần có sự hỗ trợ chuyên nghiệp từ các chuyên viên tâm lý. Ở ECHO MEDI, chúng tôi cung cấp dịch vụ tham vấn tâm lý cho các đối tượng có nhu cầu cần được hỗ trợ chăm sóc về tâm lý.
📞 Liên hệ hotline: 1900 638 408 - để được tư vấn chi tiết.
ECHO MEDI - Hệ thống y tế toàn diện cho bạn và gia đình.
CVTL. Đỗ Nguyễn Anh Minh