Hội chứng Sunday Blues. Vì sao tối chủ nhật lại buồn và lo lắng?

Sunday blues là cảm giác buồn và lo âu vào tối chủ nhật trước tuần làm việc mới. Khám phá nguyên nhân và cách vượt qua để khởi đầu tuần nhẹ nhàng hơn.

Khi tối chủ nhật trở thành nỗi sợ thầm lặng
 

Chủ nhật, 9 giờ tối. Bạn tắt tivi, nhìn đồng hồ và bỗng cảm thấy một luồng tâm trạng trĩu nặng. Những hình ảnh về email chưa trả lời, cuộc họp sáng mai hay bài thuyết trình còn dang dở bắt đầu lướt qua đầu. Cảm giác vui vẻ ban ngày tan biến, nhường chỗ cho một sự lo lắng âm ỉ.

Hiện tượng này có tên gọi: Sunday blues, hay còn được hiểu là nỗi buồn tối chủ nhật. Nó không phải là bệnh lý chính thức, nhưng là trạng thái tâm lý phổ biến đến mức nhiều nghiên cứu quốc tế chỉ ra, có tới hơn 70% người đi làm từng trải qua. Ở Việt Nam, dù ít khi được gọi đúng tên, Sunday blues lại quen thuộc với rất nhiều nhân viên văn phòng, giáo viên, sinh viên và cả học sinh.

Sunday blues thực chất là gì?

Sunday blues là cảm giác buồn, lo lắng, hoặc chán nản xuất hiện vào cuối ngày chủ nhật, ngay trước khi tuần làm việc hoặc học tập mới bắt đầu. Một số người chỉ thấy tâm trạng hơi trùng xuống, nhưng cũng có người mất ngủ, bồn chồn, thậm chí đau đầu hoặc đau bụng mà không tìm thấy nguyên nhân thể chất rõ ràng.

Sunday blues là cảm giác buồn, lo lắng, hoặc chán nản xuất hiện vào cuối ngày chủ nhật.

Nguyên nhân thường đến từ sự kết hợp của nhiều yếu tố. Ở Việt Nam, lịch làm việc vốn đã dày đặc, cộng thêm áp lực từ họp hành, báo cáo đầu tuần khiến nhiều người khó giữ tâm thế nhẹ nhàng. Với học sinh - sinh viên, thứ hai thường gắn liền với tiết học quan trọng, bài kiểm tra hoặc những nhiệm vụ khó khăn, tạo cảm giác căng thẳng ngay từ trước khi bắt đầu.

Vì sao Sunday blues phổ biến đến vậy?

Điểm dễ thấy nhất là guồng quay công việc và học tập quá nhanh. Thứ sáu chưa kịp hoàn thành hết nhiệm vụ, bạn đã mang phần việc còn lại về “để chủ nhật làm nốt”. Kỳ nghỉ cuối tuần trở nên ngắn ngủi, và tối chủ nhật giống như một lời nhắc rằng bạn chưa thực sự được nghỉ.

Thêm vào đó, thói quen sinh hoạt cuối tuần của nhiều người Việt: ngủ muộn, dậy trễ, tham gia tiệc tùng hoặc di chuyển nhiều khiến cơ thể chưa kịp hồi phục đã phải chuẩn bị cho tuần mới. Sự mệt mỏi thể chất kết hợp với áp lực tâm lý tạo thành một cơn sóng âm thầm dâng lên vào tối chủ nhật.

Một nguyên nhân khác ít được nhắc đến là mức độ hài lòng với công việc hoặc môi trường học tập. Khi bạn không tìm thấy niềm vui hay ý nghĩa trong việc mình làm, ý nghĩ về ngày mai sẽ tự động kích hoạt cảm giác lo âu và chống đối.

Hậu quả nếu để Sunday blues kéo dài

Thoạt nhìn, Sunday blues chỉ giống như một cơn mưa nhỏ trong tâm trạng, nhưng nếu lặp lại hàng tuần, nó có thể tích tụ thành mùa mưa kéo dài. Bạn sẽ bước vào tuần mới với năng lượng thấp, khó tập trung, dễ cáu gắt. Về lâu dài, cơ thể có thể rơi vào trạng thái căng thẳng mạn tính, gây mất ngủ, rối loạn tiêu hóa, suy giảm miễn dịch.

 Sunday blues chỉ giống như một cơn mưa nhỏ trong tâm trạng, nhưng nếu lặp lại hàng tuần, nó có thể tích tụ thành mùa mưa kéo dài. 

Nguy hiểm hơn, Sunday blues có thể trở thành điểm khởi đầu cho những vấn đề tâm lý nghiêm trọng hơn như lo âu mạn tính hoặc trầm cảm, nhất là khi bạn cảm thấy nỗi buồn không chỉ dừng lại ở tối chủ nhật mà kéo dài sang các ngày khác.

Làm thế nào để vượt qua Sunday blues?

Vượt qua Sunday blues không chỉ là nghĩ tích cực hơn, mà cần một chiến lược cụ thể. Nhiều người thấy hiệu quả khi bắt đầu từ việc chuẩn bị tâm lý từ thứ sáu: hoàn thành các nhiệm vụ quan trọng trước cuối tuần để tránh mang công việc vào ngày nghỉ.

Cuối tuần nên được dùng cho những hoạt động giúp phục hồi năng lượng thay vì tiêu hao nó. Một buổi cà phê nhẹ nhàng, một buổi tập thể dục ngoài trời, hoặc đơn giản là đọc sách, nấu ăn… đều giúp cơ thể và tâm trí được thư giãn.

Tối chủ nhật, hãy thử tạo một nghi thức nhẹ nhàng để kết thúc ngày: tắm nước ấm, nghe nhạc chậm, hít thở sâu hoặc thiền 10 phút. Việc này giúp não bộ chuyển từ trạng thái lo âu sang thư giãn, chuẩn bị cho giấc ngủ sâu.

Bạn cũng có thể biến thứ hai thành một ngày đáng mong đợi hơn. Ví dụ, lên lịch ăn trưa với một người bạn, thử một quán cà phê mới, hoặc bắt đầu một dự án cá nhân thú vị. Khi bạn có điều gì đó chờ đợi, tâm trạng vào tối chủ nhật sẽ bớt nặng nề.

Khi nào cần tìm đến chuyên viên tâm lý?

Nếu Sunday blues chỉ thỉnh thoảng xuất hiện và biến mất nhanh, bạn hoàn toàn có thể tự điều chỉnh. Nhưng nếu nó kéo dài nhiều tuần liền, kèm theo các dấu hiệu như mất ngủ liên tục, giảm hứng thú với cuộc sống, ăn uống thất thường hoặc suy nghĩ tiêu cực, đó là lúc bạn nên tìm đến sự hỗ trợ chuyên môn.

Một chuyên viên tâm lý có thể giúp bạn nhận diện nguyên nhân sâu xa, có thể là sự không hài lòng với công việc, kỹ năng quản lý thời gian chưa hiệu quả, hoặc các yếu tố tâm lý tiềm ẩn, và cùng bạn xây dựng kế hoạch ứng phó phù hợp.

Cuối tuần nên được dùng cho những hoạt động giúp phục hồi năng lượng thay vì tiêu hao nó.

Kết lại

Sunday blues là trải nghiệm rất con người, và bạn không đơn độc nếu đã từng cảm thấy tối chủ Nhật khó thở hơn những ngày khác. Bằng cách chăm sóc sức khỏe tinh thần ngay từ cuối tuần, sắp xếp công việc hợp lý và tạo ra những niềm vui nhỏ cho tuần mới, bạn hoàn toàn có thể biến tối chủ nhật thành khoảng thời gian nhẹ nhàng, ấm áp.

Và nếu cảm giác nặng nề ấy đã kéo dài quá lâu, đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ. Sức khỏe tinh thần, cũng như thể chất, xứng đáng được bạn ưu tiên và bảo vệ.

CVTL. Trúc Thanh Nguyễn