Căng thẳng kinh niên của dân văn phòng: Không la hét, không khóc, nhưng đang kiệt sức

Bạn vẫn làm việc đều, không nổi giận, không than phiền – nhưng bạn thấy mệt mỏi sâu sắc, dễ cáu, mất ngủ và đánh mất đam mê?
Có thể bạn đang rơi vào tình trạng kiệt sức tinh thần – một trạng thái tâm lý âm thầm nhưng tàn phá nghiêm trọng sức khỏe tinh thần của người đi làm.
Burnout là gì? Khi làm việc chăm chỉ trở thành kiệt sức tinh thần
Burnout (kiệt sức tinh thần) là trạng thái mệt mỏi về cảm xúc, giảm hiệu quả công việc, và cảm giác vô nghĩa với những điều từng quan trọng. Đây không phải là sự lười biếng hay yếu đuối, mà là một rối loạn tâm lý được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận trong bảng phân loại bệnh quốc tế ICD-11 (2019).
Burnout xảy ra khi bạn:
- Làm việc quá sức mà không được công nhận;
- Không kiểm soát được khối lượng công việc;
- Gặp mâu thuẫn giá trị cá nhân với nơi làm việc;
- Thiếu sự kết nối cảm xúc với đồng nghiệp hoặc mục tiêu tổ chức.
Burnout (kiệt sức tinh thần) là trạng thái mệt mỏi về cảm xúc, giảm hiệu quả công việc, và cảm giác vô nghĩa với những điều từng quan trọng.
Dân văn phòng Việt Nam: “Âm thầm chịu đựng” là văn hóa thường ngày
Ở Việt Nam, nhiều người lao động trí óc – đặc biệt là nhân viên văn phòng – sống với burnout mà không hề biết. Vì sao?
- Văn hóa “chịu đựng giỏi”: Người đi làm thường cố gắng im lặng, không than phiền, vì sợ bị đánh giá yếu kém.
- Áp lực vật chất – thăng tiến: Làm việc liên tục nhiều giờ, ôm thêm việc ngoài giờ mà không dám từ chối.
- Không được phổ cập về cách chăm sóc sức khỏe tinh thần: Khi kiệt sức, thay vì nghỉ ngơi – ta thường… cố thêm.
Theo báo cáo của Gallup (2022), 43% người lao động toàn cầu cảm thấy “luôn luôn hoặc thường xuyên” bị stress tại nơi làm việc - một con số đáng lo ngại, và Việt Nam không ngoại lệ.
Dấu hiệu bạn đang kiệt sức – dù vẫn đang làm việc đều đặn
Không phải ai burnout cũng sẽ gục ngã ngay. Nhiều người vẫn đi làm, vẫn nở nụ cười, nhưng đang dần sụp đổ bên trong. Những dấu hiệu thường gặp:
Mệt mỏi không rõ nguyên nhân
- Dù ngủ đủ vẫn thấy mệt;
- Cảm giác không còn năng lượng mỗi sáng.
Mất động lực và cảm hứng
- Việc từng yêu thích trở nên nặng nề;
- Không thấy mục đích trong công việc mình đang làm.
Dễ cáu, thiếu kiên nhẫn
- Dễ nổi nóng với chuyện nhỏ;
- Bực bội với đồng nghiệp, khách hàng, thậm chí cả người thân.
Rối loạn giấc ngủ và ăn uống
- Khó ngủ, tỉnh giữa đêm;
- Ăn quá ít hoặc ăn uống vô tội vạ để “giải tỏa”.
Trốn tránh giao tiếp
- Không muốn nói chuyện với ai;
- Cảm thấy ai cũng “phiền”.
Burnout khác trầm cảm như thế nào?
Burnout và trầm cảm có nhiều điểm tương đồng nhưng không giống nhau hoàn toàn.
So sánh sự khác nhau giữa Burnout và Trầm cảm
Tuy nhiên, burnout kéo dài không được can thiệp có thể dẫn đến trầm cảm, lo âu hoặc các rối loạn tâm lý khác.
Tự vượt qua burnout có được không?
Có thể – nếu bạn nhận diện sớm và chủ động điều chỉnh lối sống. Dưới đây là một số chiến lược phục hồi được chuyên gia khuyến nghị:
Nhận diện và chấp nhận
Thừa nhận bạn đang mệt mỏi, không phủ nhận hoặc “cố thêm”.
Nghỉ ngơi đúng cách
Không phải nghỉ phép rồi làm việc tiếp từ nhà. Nghỉ ngơi cần thực sự rút khỏi công việc, kết nối lại với bản thân.
Xây dựng ranh giới
Tập nói “không” với việc ngoài phạm vi chịu đựng. Giữ giờ nghỉ trưa, ngắt kết nối ngoài giờ làm.
Tái kết nối với ý nghĩa
Tự hỏi: điều gì khiến bạn bắt đầu công việc này? Điều gì vẫn khiến bạn tự hào?
Gặp chuyên gia tâm lý
Nếu bạn đã thử các cách trên mà vẫn thấy kiệt sức, hãy tìm đến chuyên gia. Tham vấn tâm lý giúp bạn nhìn rõ nguyên nhân sâu xa và thiết lập lại sự cân bằng.
Burnout kéo dài không được can thiệp có thể dẫn đến trầm cảm, lo âu hoặc các rối loạn tâm lý khác.
ECHO MEDI có thể giúp gì khi bạn burnout?
Tại ECHO MEDI, chúng tôi đồng hành cùng bạn qua các dịch vụ hỗ trợ sức khỏe tinh thần cho người đi làm, đặc biệt là nhóm dân văn phòng đang chịu stress mãn tính:
Tham vấn tâm lý cá nhân
– Định danh nguyên nhân kiệt sức
– Tư vấn kỹ thuật quản lý cảm xúc, tổ chức lại thời gian sống
Trị liệu nhận thức – hành vi (CBT)
– Hướng dẫn thay đổi lối suy nghĩ tiêu cực
– Xây dựng kỹ năng ứng phó linh hoạt với stress
Chương trình “Tái tạo năng lượng tinh thần cho người đi làm”
– Liệu trình 4–6 buổi cá nhân hoặc nhóm nhỏ
– Kết hợp thư giãn, chánh niệm, kỹ năng cảm xúc và xây dựng giá trị nghề nghiệp
Gói chăm sóc sức khỏe tâm thần doanh nghiệp
– Tổ chức workshop cho nhân viên về burnout, stress, giao tiếp hiệu quả
– Gói tham vấn định kỳ cho đội ngũ nhân sự có nguy cơ cao
Bạn cảm thấy mình đang cạn kiệt nhưng vẫn phải gồng mình mỗi ngày?
Đừng chờ đến khi tâm lý sụp đổ. ECHO MEDI ở đây để lắng nghe và đồng hành.
Đặt lịch tư vấn hôm nay tại tamly.echomedi.com hoặc gọi hotline để được hỗ trợ.
Lắng nghe sự mệt mỏi trước khi nó trở thành khủng hoảng
Burnout không phải là sự yếu đuối, mà là tín hiệu cơ thể và tâm trí đang cần được chữa lành.
Trong một xã hội đề cao hiệu suất như hiện nay, việc biết nói "đủ rồi", tạm dừng và hồi phục chính là cách để đi xa hơn – bền vững và lành mạnh.
CVTL. Đỗ Nguyễn Anh Minh